Już sama wizyta u mechanika bywa stresującym doświadczeniem, zwłaszcza gdy nasz samochód daje nam wyraźne znaki awarii, a my nie znamy jej przyczyny. Jest wiele diagnoz, które potrafią w tym wypadku zmrozić krew w żyłach właścicieli aut. Dla jednych będzie to wymiana filtra cząsteczek stałych, dla innych uszkodzona uszczelka pod głowicą, którą to zajmiemy się kompleksowo w dzisiejszym wpisie.
Jakie są przyczyny jej uszkodzenia? Jak rozpoznać, czy to właśnie ten element nadaje się do wymiany? Z jakimi objawami wiąże się najczęściej jego uszkodzenie? Ile taka „przyjemność” może nas kosztować? Czym jest i jaką rolę w samochodzie pełni ten rodzaj uszczelnienia? Więcej na ten temat w kolejnych akapitach.
Uszczelka pod głowicą – co to takiego?
Jest takie miejsce w silnikach spalinowych, gdzie blok cylindrów łączy się z głowicą. Warunki, które tam panują, są naprawdę ciężkie i wiążą się z koniecznością stworzenia szczelnej przestrzeni roboczej nad tłokiem i dla obiegu oleju silnikowego oraz płynu chłodzącego. Choć może się wydawać, że to jeden z mniej istotnych elementów, to jest to mylna przekonanie. Uszczelka pod głowicą pełni bowiem newralgiczną funkcję – na tyle istotną, że bez niej silnik nie będzie w stanie działać. Warto również wiedzieć, że:
– silniki z doładowaniem lub mocno wysilone jednostki napędowe ze względu na warunki pracy muszą stosować ten rodzaj uszczelnienia wykonany z metalu (miedzi, bądź stali nierdzewnej),
– metalowa uszczelka pod głowicą uzyskuje odpowiednią szczelność poprzez specjalne kołnierze, które przy dokręceniu odkształcają się w sposób gwarantujący trwałe i hermetyczne scalenie elementów,
– materiał, z którego wykonana jest uszczelka, w każdym przypadku powinien być sprężysty, gdyż musi ona (po dokręceniu) dokładnie wypełnić przestrzeń i nierówności bloku i głowicy cylindrów,
– koszta samej uszczelki to ok. 100 zł (wysoka cena jej wymiany bierze się natomiast z poziomu skomplikowania naprawy i ilości dodatkowych elementów, które trzeba w tym wypadku skontrolować lub zastąpić).
Uszkodzona uszczelka pod głowicą – przyczyny?
Projekt silnika może być dziś znacznie bardziej precyzyjny niż jeszcze kilkanaście lat temu. Wytrzymałość wszystkich elementów można testować przy pomocy odpowiedniej symulacji komputerowej, podczas gdy kiedyś robiło się to „na oko”. Skutek? Po pierwsze ogromna oszczędność materiału, który kiedyś uwzględniano w schemacie, aby jednostka napędowa miała zapas i nie zużyła się zbyt szybko. W teorii więc uszczelka pod głowicą dobierana jest w taki sposób, aby wytrzymała cały okres eksploatacji silnika. W rzeczywistości jednak warunki, w jakich ten element musi zachować szczelność bloku cylindrów i głowicy, są bardzo często dalekie od idealnych parametrów wirtualnej symulacji. To właśnie w tym gronie trzeba szukać powodów uszkodzenia uszczelki będącej tematem naszego wpisu. Przyczyny, które najczęściej wymienia się przy tej okazji to między innymi:
– nieuwzględnienie przez kierowców czasu potrzebnego na odpowiednie rozgrzanie jednostki napędowej i poddawanie jej wówczas zbyt dużym obciążeniom,
– długotrwałe obciążenie silnika, charakterystyczne dla podróżowania ze stałą i bardzo dużą prędkością oraz jazdy po górskich drogach,
– źle skalibrowana instalacja gazowa lub nieodpowiednio dostosowany do LPG układ chłodzenia,
– chałupnicze i dalekie od specjalistycznej precyzji modyfikacje silnika.
Objawy uszkodzenia uszczelki pod głowicą
Znamy już najczęstsze przyczyny, które doprowadzają do wymiany uszczelki pod głowicą. Skupmy się więc teraz na objawach uszkodzenia tego elementu, gdyż ich znajomość może uchronić niejednego kierowcę przed przykrą niespodzianką i pozwala w porę zająć się problemem. Warto tu zacząć od tego, że utrata szczelności powodowana jest zazwyczaj punktowym przegrzaniem silnika (np. jednego z cylindrów). Prowadzi to do stopniowego „wypalania” uszczelki, by na koniec powstał tzw. przedmuch, a do bloku cylindrów trafiła mieszanka spalin oraz powietrza i paliwa.
Objawami, które są wówczas dość wyraźnie zauważalne, są przede wszystkim:
– ubywanie płynu chłodniczego oraz oleju silnikowego,
– gubienie obrotów na biegu jałowym oraz nierówna praca zimnej jednostki napędowej,
– osłabienie mocy silnika, której towarzyszą mlecznobiałe spaliny z układu wydechowego,
– olej w zbiorniku wyrównawczym chłodnicy.
Dlaczego uszkodzenie uszczelki pod głowicą tyle kosztuje?
Choć sam element uszczelniający to wydatek ok. 100-200 zł, wielu kierowców ma bardzo nieprzyjemne doświadczenie z wizytą w warsztacie w celu wymiany uszczelki pod głowicą. Dlaczego? Ponieważ finalny koszt usunięcia takiej usterki wzrasta często do nawet 1000 zł. Warto jednak wiedzieć, że na cenę tę składa się nie tylko sama uszczelka, gdyż trzeba się liczyć również z:
– kosztem roboczogodzin mechanika, ponieważ tego typu naprawa pochłania wiele czasu (cena wzrasta wraz ze skomplikowaniem budowy silnika),
– demontażem i ponownym założeniem głowicy, rozrządu oraz kolektorów ssących,
– szeregiem dodatkowych materiałów, które wymagają wymiany, np. szpilki z nakrętkami, śruby kolektorów, usunięcie urwanych śrub itd.,
– możliwością zwichrowania głowicy na skutek przegrzania,
– koniecznością wymiany części rozrządu.
